Klub Przyjaciół Dzielnicy Dziesiąta
Autor: Maria Podkowa, nauczyciel historii w Gimnazjum nr 1 im. ks. Stanisława Konarskiego
Koło „Młodych Przyjaciół Dzielnicy „Dziesiąta” zainaugurowało swoją działalność na początku roku szkolnego 1999/2000. Podstawowym celem i zadaniem koła była mobilizacja młodzieży gimnazjalnej do aktywnego uczestnictwa w życiu szkoły, środowiska lokalnego oraz zainteresowanie historią i współczesnością dzielnicy „Dziesiąta”. Członkami koła są uczniowie klas III, a opiekunką mgr Maria Podkowa, nauczycielka historii i wiedzy o społeczeństwie w Gimnazjum nr 1.
W ramach spotkań młodzież poznaje historię miasta i najbliższej okolicy oraz współpracuje z władzami i instytucjami naszej dzielnicy. Uczniowie uczestniczyli w sesjach popularnonaukowych „Lublin i władze samorządowe Lublina w czasie wojny obronnej 1939 roku”, „Symbolika miasta Lublina” oraz uroczystym otwarciu Szlaku Jagiellońskiego po Lublinie – organizowanych przez Urząd Miejski i Radę Miejską w Lublinie, zwiedzali miasto zapoznając się z najstarszymi jego zabytkami.
Przygotowując wycieczki, uczniowie opracowują poszczególne etapy szlaku, a następnie oprowadzają po nim i omawiają oglądane zabytki. Takie działania pozwalają na kształcenie umiejętności poszukiwania i korzystania z różnych źródeł informacji oraz pogłębiania wiedzy historycznej. Na wycieczkach, przemierzając ulice, uczniowie uczą się sprawnie posługiwać planem korzystać z przewodników, poznają topografię osiedli, zwiedzają najcenniejsze miasta, zabytki Lublina.
Uczestnicy Koła zapoznają się z działalnością urzędów, gmachów użyteczności publicznej oraz zasadami funkcjonowania samorządności terytorialnej. W ramach tematyki dotyczącej wybitnych i ciekawych Lublinian uczniowie odwiedzili groby, zapalili znicze na cmentarzu przy ulicy Lipowej oraz obejrzeli wystawę poświęconą Ojcu Świętemu.
Uczniowie podjęli próbę stworzenia mapy kulturalnych inicjatyw dzielnicy – zlokalizowali wszystkie miejsca, gdzie młodzież może przyjemnie i kulturalnie spędzić czas wolny, poznali samorządowe władze dzielnicy (Radę Dzielnicy) i zapoznali się z ich działalnością, zasadami funkcjonowania, możliwościami, wpływem na życie mieszkańców dzielnicy i egzekucją podejmowanych uchwał. Poznali również proces tworzenia czasopisma dzielnicowego „Obserwator”, współuczestniczyli w przygotowaniu wystawy historycznej zorganizowanej w Gimnazjum nr 1 we wrześniu 1999 roku a zatytułowanej „Wojna 1939 roku. Czyn niepodległościowy AK i WiN w okręgu lubelskim”. Wystawa przyczyniła się do pomysłu zorganizowania spotkań z ciekawymi ludźmi, związanymi z naszą dzielnicą.
Spotkania te odbywają się cyklicznie. Młodzież poprzez bezpośredni kontakt z osobami pamiętającymi czasy wojny i okupacji, ma możliwość emocjonalnego przeżywania historii, zrozumienia potrzeby podejmowania działań dla pokoju i tolerancji w stosunkach międzyludzkich. Uczniowie interesują się także publikacjami wspomnień i relacji świadków wojennych, tragicznych lat. W trakcie przygotowywania spotkań gromadzą i opracowują pod kierunkiem opiekunki Koła, materiały związane z tematyką prelekcji i wspomnień.
Spotkania z kombatantami II wojny światowej są świadectwem pamięci o ludziach, którzy tworzyli historię, a dziś często schorowani, słabi i starzy pozostają w osamotnieniu.
W okresie kilku lat działalności koła uczniowie poznali wielu zasłużonych obywateli naszego miasta: Pana Leszka Guza – harcerza Szarych Szeregów, Panią Krystynę Płatakis – żołnierza AK, Pana Leszka Pastwę – harcerza Szarych Szeregów, a następnie żołnierza AK, Panią Stanisławę Witkowską i Panią Zofię Orską –harcerki Organizacji Harcerskiej Polski Podziemnej, Panią Anielę Pawlos – „dziecko Majdanka”-więźniarkę obozu na Majdanku, Pana Mieczysława Gawdę – wychowawcę młodzieży, byłego członka AK. Uczniowie poznali również wielu ciekawych ludzi pracujących obecnie na rzecz lokalnej społeczności: radnych miasta i dzielnicy, redaktorów lubelskiego radia, ludzi kultury.
Kolejną formą realizacji programu koła jest uczestniczenie w obchodach „ Dni Majdanka” we wrześniu. Młodzież rokrocznie bierze udział w manifestacjach „Prawda -Pamięć-Pojednanie”, spotkaniach z byłymi więźniami Majdanka, obejrzała wystawy prac L Kiljańskiego, Nobuhiko Utsumi, Feliksa Topolskiego, oraz czasowe ekspozycje: VI Międzynarodowego Triennale Majdanek 2000; Shrine- Świątynia Pokoju; „Żydzi tradycyjni”; „Obiektywizm- lustro pamięci”, „Dziecko na Majdanku”. wystawę prac Leszka Mądzika oraz czasowe ekspozycje: „Żydzi tradycyjni”. Uczniowie wykonywali również prace porządkowe na terenie obozu.
W roku szkolnym 2001/2002 młodzież koła uczestniczyła w projektach edukacyjnych pod hasłami „Poznajmy najstarsze uliczki dzielnicy Dziesiąta i Kośminek” oraz „Jestem Polakiem, więc jestem Europejczykiem”. Uczniowie zaprezentowali efekty swojej pracy na spotkaniu otwartym Rady Dzielnicy. Uczniowie zapoznali się z kulturą i tradycjami narodów żyjących i funkcjonujących w ramach wspólnego państwa II Rzeczpospolitej (1918 – 1939 ). Obejrzeli wystawy tematyczne związane z twórczością Marca Chagalla, słuchali muzyki ukraińskiej, zobaczyli tradycyjne stroje ludowe Białorusinów, Ukraińców i Żydów.
Cenną inicjatywą młodych przyjaciół dzielnicy Dziesiąta była pomoc w katalogowaniu drzewostanu osiedla i lokalizacja tzw. dzikich wysypisk śmieci.
Uczniowie dalej uczestniczyć będą w obchodach ważnych rocznic narodowych, kultywować tradycje przodków, opiekować się miejscami pamięci i cmentarzami, aktywnie działać na rzecz dzielnicy i całej społeczności Lublina.